Η θεωρητική βάση του ΕΠΣ-ξγ
Συγγραφείς:
Αντώνης Βεντούρης
Επίκουρος Καθηγητής
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Δημήτρης Ζέππος
Καθηγητής Μ.Ε. Γερμανικής Γλώσσας
Μέλος ΣΕΠ
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
2. 2. Δομικά χαρακτηριστικά Προγράμματος
Στο ΕΠΣ-ξγ περιγράφεται λεπτομερώς το ΤΙ αναμένεται να είναι σε θέση να κάνει ο μαθητής χρησιμοποιώντας την ξένη γλώσσα. Αποτελεί δηλαδή ένα πρόγραμμα με χαρακτηριστικά Curriculum ενώ μέχρι την εισαγωγή του στην εκπαίδευση χρησιμοποιούνταν Αναλυτικά Προγράμματα, στα οποία καθορίζονταν επακριβώς, εκτός από τους στόχους και το περιεχόμενο, οι μέθοδοι και η χρονική κατανομή τους στο σχολικό έτος. Σύμφωνα με το ΕΠΣ-ξγ, το Αναλυτικό Πρόγραμμα (ΑΠ) δημιουργείται από τον εκπαιδευτικό, έχοντας σαν αφετηρία το ΕΠΣ-ξγ. Ο εκπαιδευτικός γνωρίζει το πλαίσιο της μαθησιακής περίστασης, δηλαδή τους μαθητές και τα ιδιαίτερα μαθησιακά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους, το σχολείο, το κοινωνικό περιβάλλον αλλά και τα δικά του χαρακτηριστικά και βάσει αυτών μπορεί να καθορίσει το ΠΩΣ και το ΠΟΤΕ, να δημιουργήσει δηλαδή το κατάλληλο «τοπικό» (Ζέππος, 2016) ΑΠ για τις περιστάσεις μέσα στις οποίες λειτουργεί.
Στο ΕΠΣ-ξγ προσδιορίζονται οι γενικοί και επιμέρους δείκτες επικοινωνιακής γλωσσικής επάρκειας βάσει των οποίων μπορεί να κρίνει κανείς σε ποιο επίπεδο γλωσσομάθειας βρίσκεται ο μαθητής, σύμφωνα με την κλίμακα του Συμβουλίου της Ευρώπης. Επίσης, περιγράφονται αναλυτικά τα γλωσσικά χαρακτηριστικά επικοινωνιακής επάρκειας του μαθητή από το επίπεδο Α1 μέχρι το επίπεδο Β2, το οποίο αποτελεί και το ανώτερο επίπεδο γλωσσομάθειας στο οποίο μπορούν να φτάσουν οι μαθητές έως και τη Γ΄ γυμνασίου. Η περιγραφή των παραπάνω γίνεται ανά επίπεδο γλωσσομάθειας και όχι ανά τάξη, καθώς βασίζεται στην παραδοχή ότι σε μία τάξη μπορούν να υπάρχουν μαθητές διαφορετικών γλωσσικών επιπέδων.
Το ΕΠΣ-ξγ περιλαμβάνει επίσης αναλυτικές περιγραφές των επικοινωνιακών ενεργειών/δράσεων που θα πρέπει να είναι σε θέση να πράξει ο μαθητής ανάλογα με το επίπεδο γλωσσομάθειας στο οποίο έχει ενταχθεί μετά από διαγνωστικό τεστ το οποίο θα πρέπει να έχει διενεργηθεί στην αρχή του σχολικού έτους για το σκοπό αυτό. Οι περιγραφές αυτές αφορούν τις ικανότητες της κατανόησης και παραγωγής γραπτού και προφορικού λόγου καθώς και την προφορική και γραπτή διαμεσολάβηση.
Πέραν των παραπάνω, στο ΕΠΣ-ξγ έχει συμπεριληφθεί οργανόγραμμα της ύλης των εγχειριδίων που χρησιμοποιούνται για τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών στο Δημόσιο Σχολείο. Ο σκοπός είναι αφενός μεν να περιγραφούν με κοινές παραμέτρους τα περιεχόμενα των διαφορετικών εγχειριδίων και αφετέρου να καταστεί ευκολότερη η διαδικασία αξιοποίησης του περιεχομένου τους από τον εκπαιδευτικό, από το οποίο είναι ελεύθερος να επιλέγει μαθησιακά αντικείμενα, ανεξάρτητα από την αρχική τους ένταξη σε τάξεις ή επίπεδα, όπως των αρχαρίων και προχωρημένων στα Αγγλικά, ανάλογα με τις εκάστοτε διδακτικές του ανάγκες. Ο εκπαιδευτικός βέβαια δεν θα πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στο περιεχόμενο του εγχειριδίου, αλλά μπορεί και προτρέπεται να παράγει δικό του διδακτικό υλικό, κατά την παραγωγή του οποίου θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες και τα χαρακτηριστικά των μαθητών και γενικότερα τα χαρακτηριστικά του πλαισίου της μαθησιακής διαδικασίας. Συμμέτοχοι στην παραγωγή διδακτικού υλικού μπορούν να είναι και οι μαθητές. Το οργανόγραμμα της ύλης των διδακτικών εγχειριδίων χρησιμεύει επίσης για την ταυτοποίηση των κενών που θα πρέπει να καλυφθούν ώστε να προετοιμαστούν οι μαθητές για το ΚΠΓ, κάτι το οποίο αποτελεί έναν επιπρόσθετο στόχο του ΕΠΣ-ξγ.
Στο
σχήμα που ακολουθεί αναπαρίσταται η δομή και το περιεχόμενο του ΕΠΣ-ξγ.