Θεωρία σχεδιασμού διαγνωστικού τεστ σύμφωνα με τις αρχές του ΕΠΣ-ξγ
1. Η βασική φιλοσοφία ενός διαγνωστικού τεστ
Ένα διαγνωστικό τεστ αποτελείται από δοκιμασίες που επιδιώκουν τον εντοπισμό συγκεκριμένων παραμέτρων των γνώσεων ή/και ικανοτήτων των εξεταζόμενων, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη στον προγραμματισμό και την υλοποίηση της μαθησιακής διαδικασίας που θα ακολουθήσει. Αυτές οι γνώσεις αφορούν συνήθως συγκεκριμένα δομικά στοιχεία της γλώσσας (γραμματικά, συντακτικά ή λεξιλογικά), ενώ οι ικανότητες παραπέμπουν σε ακριβώς προσδιορισμένες επικοινωνιακές εφαρμογές μίας ή περισσοτέρων μακρο-ικανοτήτων [γραφή, ανάγνωση, ομιλία, ακρόαση (writing, reading, speaking, listening)]. Επιπρόσθετα, Μέσω ενός διαγνωστικού τεστ μπορεί να επιδιώκεται η ανάδειξη άλλων ποιοτικών χαρακτηριστικών των μαθητών που επιδρούν στη μαθησιακή διαδικασία, όπως τα ενδιαφέροντα και οι εμπειρίες τους ή επιμέρους εγκάρσιες ικανότητες όπως τη συγκράτηση πληροφοριών στη μνήμη. Το περιεχόμενο των διαγνωστικών τεστ, όταν η επιδίωξη είναι ο εντοπισμός χαρακτηριστικών των μαθητών που συνδέονται με το επίπεδο γλωσσομάθειας, οριοθετείται βάσει των σχετικών προδιαγραφών που περιλαμβάνονται στο ΕΠΣ-ξγ (δείκτες γλωσσομάθειας, γλωσσικό περιεχόμενο). (Bachman, 1990; Αντωνοπούλου, Βεντούρης, & Τσοπάνογλου, 2015).
Ένα διαγνωστικό τεστ μπορεί να διενεργηθεί σε οποιαδήποτε σημείο του σχολικού έτους, συχνά όμως λειτουργεί ως μια πρώτη βασική πηγή πληροφόρησης για τα χαρακτηριστικά των μαθητών, έτσι ώστε ο ειδικός σχεδιασμός που κάνει ο εκπαιδευτικός (syllabus) να είναι προσαρμοσμένος σε αυτά. Σε αυτή την περίπτωση το τεστ συνηθίζεται να υλοποιείται κατά την έναρξη του σχολικού έτους. Στη συνέχεια θα παρατεθεί μία πρόταση σχεδιασμού διαβαθμισμένου διαγνωστικού τεστ για την ξένη γλώσσα, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το ΕΠΣ-ξγ. Το παρόν κείμενο αποτελεί πρόταση και δεν επέχει θέση δεσμευτικής οδηγίας. Λαμβάνει υπόψη τις προδιαγραφές για τα ενοποιημένα διαβαθμισμένα τεστ πιστοποίησης γλωσσομάθειας του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας, το οποίο συνδέεται άμεσα και άρρηκτα με την εφαρμογή του ΕΠΣ-ξγ στη δημόσια ξενόγλωσση εκπαίδευση.
Λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου εξέτασης, αλλά και επειδή τελικός σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι η δημιουργία των καλύτερων δυνατών προϋποθέσεων και συνθηκών για τη μαθησιακή διαδικασία που θα ακολουθήσει, προτείνεται η δημιουργία ενός τεστ το οποίο θα λαμβάνει υπόψη:
α. το γλωσσικό επίπεδο του κάθε μαθητή και
β. τις κοινωνικο-λειτουργικές συνθήκες,, μέσα στις οποίες καλείται να λειτουργήσει η σχολική μονάδα και το μάθημα της ξένης γλώσσας.